ಸ್ಮಾರ್ಟ್ ಫೋನ್ (smartphone) ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳ (bank account) ನಡುವೆ ಹಣ ವರ್ಗಾಯಿಸಲು (money transfer) ಅನುಮತಿ ನೀಡುವ ಯುಪಿಐ (UPI Safety Tips) ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲಾದ ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿಗಳ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ. ಡಿಜಿಟಲ್ ವ್ಯಾಲೆಟ್‌ನಂತೆಯೇ (digital wallet) ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ಇದನ್ನು ಬಹು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗಳಿಗೆ ಲಿಂಕ್ ಮಾಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ವಿವಿಧ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲೂ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.
2016ರ ಮೊದಲು ಭಾರತವು ಅಂತರ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹಣ ವರ್ಗಾವಣೆಗಾಗಿ ಆರ್ ಟಿಜಿಎಸ್, ಐಎಂಪಿಎಸ್ ಮತ್ತು ಎನ್ ಇಎಫ್ ಟಿ ನಂತಹ ವಿವಿಧ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣತೆ, ವಿಭಿನ್ನ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ದಾಖಲೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಏಕೀಕೃತ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂಚಾಲಿತ ಪಾವತಿಗೆ ಒಂದೇ ವೇದಿಕೆ ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಇದು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿದೆ.
2016ರಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಷನಲ್ ಪೇಮೆಂಟ್ಸ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (ಎನ್ ಪಿಸಿಐ) ದೇಶದ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ತರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿತು. ಆನ್‌ಲೈನ್ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾದ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಮಿಂಗ್ ಇಂಟರ್ಫೇಸ್ (API) ಅನ್ನು ಎನ್ ಪಿಸಿಐ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು.
ಯುಪಿಐ ನ ಸುಗಮ ವಹಿವಾಟು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಗೆ ಉತ್ತೇಜನ ನೀಡಿದೆ. ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಮತ್ತು ಇತರ ಆನ್‌ಲೈನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿರುವ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಇದು ಸರಳವಾಗಿದೆ. ಆದರೂ ದಿನನಿತ್ಯದ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವಾಗ ಇದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸುವುದು ಕೂಡ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಯುಪಿಐ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ?
ಖಾತೆಯಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲು ಮಾತ್ರ ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ನಮೂದಿಸಿ. ಹಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಯುಪಿಐ ಐಡಿಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವಾಗ ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರ ಹೆಸರನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ. ಪರಿಶೀಲನೆ ಇಲ್ಲದೆ ಪಾವತಿಸಬೇಡಿ. ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ನ ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ಪುಟದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ನಮೂದಿಸಿ. ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ಅನ್ನು ಯಾರೊಂದಿಗೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ. ಪಾವತಿ ಮಾಡಲು ಮಾತ್ರ ಕ್ಯೂ ಆರ್ ಅನ್ನು ಸ್ಕ್ಯಾನ್ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಅಲ್ಲ. ಯಾವುದೇ ಅಪರಿಚಿತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕೇಳಿದರೆ ಅದರ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳದೆ ಯಾವುದೇ ಸ್ಕ್ರೀನ್ ಹಂಚಿಕೆ ಅಥವಾ ಎಸ್ ಎಂಎಸ್ ಫಾರ್ವರ್ಡ್ ಮಾಡುವ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಬೇಡಿ.
ಇವಿಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಯುಪಿಐ ಅನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಿಸಲು ಇನ್ನು ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು.
ಪಿನ್ ಅನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿ
ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ಅನ್ನು ಯಾರೊಂದಿಗೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ಎಟಿಎಂ ಪಿನ್ ಅಥವಾ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಪಾಸ್‌ವರ್ಡ್‌ನಂತೆ ಗೌಪ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಿಮ್ಮ ಯುಪಿಐ ಪಿನ್ ಅನ್ನು ಇತರರು ನೋಡದಂತೆ ಯಾವಾಗಲೂ ಖಾಸಗಿ ಸೆಟ್ಟಿಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಿ.
ಹಗರಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಚ್ಚರದಿಂದಿರಿ
ಪಿನ್, ಒಟಿಪಿ ಅಥವಾ ಇತರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಕೇಳುವ ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅಥವಾ ಯುಪಿಐ ಸೇವಾ ಪೂರೈಕೆದಾರರ ಇಮೇಲ್‌ , ಸಂದೇಶ ಅಥವಾ ಕರೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಿ. ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ಲಿಂಕ್‌ಗಳ ಮೇಲೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಬೇಡಿ. ಅನಧಿಕೃತ ಸೈಟ್ ಗಳಿಂದ ಯಾವುದನ್ನೂ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಬೇಡಿ.
ಅಧಿಕೃತ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಬಳಸಿ
ಗೂಗಲ್ ಪ್ಲೇ ಸ್ಟೋರ್ ಅಥವಾ ಆಪಲ್ ಆಪ್ ಸ್ಟೋರ್ ನಂತಹ ಅಧಿಕೃತ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಸ್ಟೋರ್‌ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ ಯುಪಿಐ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ. ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳನ್ನು ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಲು ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳು ಅಥವಾ ಪರಿಶೀಲಿಸದ ಮೂಲಗಳನ್ನು ಬಳಸುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ.
ವಹಿವಾಟಿನ ವಿವರಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ
ವಹಿವಾಟನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವ ಮೊದಲು ಸ್ವೀಕರಿಸುವವರ ಯುಪಿಐ ಐಡಿ ಅಥವಾ ಮೊಬೈಲ್ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಎರಡು ಬಾರಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ. ಆಕಸ್ಮಿಕ ಅಧಿಕ ಪಾವತಿಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ನಮೂದಿಸಿದ ಮೊತ್ತವು ಸರಿಯಾಗಿದೆಯೇ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ.
ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿ
ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಹೊಸ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳ ಪ್ರಯೋಜನ ಪಡೆಯಲು ಯುಪಿಐ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಅನ್ನು ಇತ್ತೀಚಿನ ಆವೃತ್ತಿಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಿ.
ವಹಿವಾಟುಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಿ
ಯಾವುದೇ ಅನಧಿಕೃತ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಹೇಳಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ. ಯಾವುದೇ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ ಚಟುವಟಿಕೆ ಕಂಡು ಬಂದರೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಗೆ ವರದಿ ಮಾಡಿ.
ವಹಿವಾಟಿನ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸಿ
ಯುಪಿಐ ಖಾತೆಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ದೈನಂದಿನ ವಹಿವಾಟಿನ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿಸಿ. ಹೀಗೆ ಪಾವತಿಗೆ ಮಿತಿ ವಿಧಿಸಿದರೆ, ಒಂದೊಮ್ಮೆ ವಂಚನೆಯಾದರೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಣ ನಷ್ಟವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Money Guide: ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ, ಮ್ಯೂಚುವಲ್‌ ಫಂಡ್‌ ಹೊಂದಿದ್ದೀರಾ? ಹಾಗಾದರೆ ಮೊದಲು ಈ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿ
ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಲಾಕ್ ಬಳಸಿ
ಭದ್ರತೆಗಾಗಿ ಯುಪಿಐ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್ ಲಾಕ್ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿ.
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವೈ-ಫೈ ಬಳಸಬೇಡಿ
ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಥವಾ ಅಸುರಕ್ಷಿತ ವೈ-ಫೈ ನೆಟ್‌ವರ್ಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟುಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿ. ಸುರಕ್ಷಿತ ಮತ್ತು ಖಾಸಗಿ ಇಂಟರ್ನೆಟ್ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಬಳಸಿ.
ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ತಿಳಿದುಕೊಂಡಿರಿ
ಯುಪಿಐ ಸ್ಕ್ಯಾಮ್‌ ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಅದರಿಂದ ಜಾಗರೂಕರಾಗಿರಲು ಆಧುನಿಕ ತಂತ್ರಗಳ ಕುರಿತು ತಿಳಿದಿರಿ.