ಹೊಸ ಸಂಸತ್ ಭವನದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವಿಶೇಷ ಸಂಸತ್ ಅಧಿವೇಶನ (Parliament Special Session) ಸಾರ್ಥಕವಾಗಿದೆ. ಲೋಕಸಭೆಯು ಬುಧವಾರ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ವಿಧೇಯಕಕ್ಕೆ ತನ್ನ ಅಂಗೀಕಾರವನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಎರಡು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಗಳು ಈ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ವಿಧೇಯಕ ಕುರಿತು ವ್ಯಾಪಕ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಸಿವೆ. ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ವಿಧೇಯಕದ ಪರ 454 ಸಂಸದರು ಮತ ಚಲಾಯಿಸಿದರೆ, ಇಬ್ಬರು ಸಂಸದರು ಮಾತ್ರ ವಿರುದ್ಧ ಮತ ಹಾಕಿದರು. ಈ ಮೀಸಲು ವಿಧೇಯಕ ಇನ್ನು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲೂ ಅಂಗೀಕೃತವಾಗಬೇಕಿದೆ. ಇದು ಶಾಸನವಾಗಿ ಜಾರಿಯಾದ ಬಳಿಕ ಲೋಕಸಭೆ, ದಿಲ್ಲಿ ಅಸೆಂಬ್ಲಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶೇ.33 ಮೀಸಲು ದೊರೆಯಲಿದೆ. ಇದೊಂದು ಐತಿಹಾಸಿಕ ಶಾಸನವೆನಿಸಲಿದೆ. (Vistara Editorial)
ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ಬಗ್ಗೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಚರ್ಚೆಯೂ ಆಗಿದೆ. ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ ಸಂಸದೆ ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿಯವರು ಇದು ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ನ ಕೊಡುಗೆ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಟಿಎಂಸಿ ಸಂಸದೆ ಮಹುವಾ ಮೋಯಿತ್ರಾ ಮುಸ್ಲಿಮ್ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೂ ಮೀಸಲು ಕಲ್ಪಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಆಗ್ರಹಿಸಿದರೆ, ಬಿಜೆಪಿ ಸಂಸದೆ ಸ್ಮೃತಿ ಇರಾನಿ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಧರ್ಮಾಧಾರಿತ ಮೀಸಲು ಕಲ್ಪಿಸಲು ಅವಕಾಶವಿಲ್ಲ ಎಂದಿದ್ದಾರೆ. ಎನ್‌ಸಿಪಿ, ಎಸ್‌ಪಿ ನಾಯಕಿಯರು ಎಸ್‌ಸಿ, ಎಸ್‌ಟಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ, ಓವೈಸಿ ಮುಸ್ಲಿಂ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಮೀಸಲಿಗೆ ಆಗ್ರಹಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂಥ ಚರ್ಚೆಗಳು ಆಗಬೇಕಾದದ್ದೇ. ಸದ್ಯ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ 33% ಮೀಸಲು ಸಿಗಲಿ; ಉಳಿದದ್ದನ್ನು ಆಮೇಲೆ ನೋಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. 2029ರ ಮೊದಲು ಈ ಶಾಸನ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವ ಸಂಭವವಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಸೋನಿಯಾ ಗಾಂಧಿಯವರ ಆತಂಕವೂ ಆಲೋಚನೆಗೆ ಅರ್ಹವಾದುದು. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪಕ್ಷಭೇದ ಮರೆತು ಎಲ್ಲ ಸಂಸದರೂ (ಇಬ್ಬರನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ) ಈ ವಿದೇಯಕವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಿರುವುದು ಐತಿಹಾಸಿಕ.
ಈ ಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ವಿಧೇಯಕ ಭಾರತದಂಥ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಏಕೆ ಮುಖ್ಯ? ಭಾರತವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶ್ವದ ಸರಿಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಸ್ತ್ರೀಯರು. ಆದರೆ ಸ್ತ್ರೀಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನವರು ಅಜ್ಞರು. ಇಂದಿಗೂ ವಿಶ್ವದ ಹಲವು ಕಡೆ ಸ್ತ್ರೀ ಎರಡನೇ ದರ್ಜೆಯ ಪ್ರಜೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಸ್ತ್ರೀಯರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು, ಮಹಿಳೆಯರ ಆರ್ಥಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಬಲೀಕರಣದ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯ. ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧದ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ನಿಂದನೆಯಂತಹ ವಿಷಯಗಳ ಬಗ್ಗೆಯೂ ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ಕಾನೂನುಗಳು ರಚನೆಯಾಗುತ್ತಿವೆ. ಇದೂ ಗಮನಾರ್ಹ. ಜನತೆ ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಜಾಗೃತರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸಮಾಜದ ಎಲ್ಲ ವಲಯಗಳಲ್ಲೂ ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕನುಗುಣವಾಗಿ ಶಾಸನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದೊಂದು ಕೊರತೆಯಾಗಿತ್ತು.
ಹಾಗೆ ನೋಡುವುದಾದರೆ ದೇಶದ ಪ್ರಧಾನಿ, ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ, ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಮುಂತಾದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಮಹಿಳೆ ಅಲಂಕರಿಸಿದ್ದಾಳೆ. ಮಿಲಿಟರಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಅತ್ಯುನ್ನತ, ನಿರ್ಧಾರ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆ ಇದ್ದಾಳೆ. ಖ್ಯಾತ ಬೃಹತ್‌ ಕಂಪನಿಗಳ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಸಿಇಒ ಹುದ್ದೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯ ಎಂಬ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ, ಆಳುವ ಶಾಸಕಾಂಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಗೆ ಎಷ್ಟು ಸ್ಥಾನವಿದೆ ಎಂಬುದೂ ಮುಖ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ 543 ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ 245 ಸದಸ್ಯ ಸ್ಥಾನಗಳಿವೆ. ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಅರ್ಧ ಎಂದರೆ ಇದರ ಅರ್ಧದಷ್ಟಾದರೂ, ಅಂದರೆ 394ರಷ್ಟಾದರೂ ಮಹಿಳಾ ಎಂಪಿಗಳಿರಬೇಕಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈಗ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಮಹಿಳಾ ಸದಸ್ಯರ ಸಂಖ್ಯೆ 78 ಆಗಿದ್ದರೆ, ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಇವರ ಪ್ರಮಾಣ 25 ಮಾತ್ರ. ಅಂದರೆ ಒಟ್ಟು ಸಂಸತ್ ಸದಸ್ಯರಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಪಾಲು ಶೇ.13 ಮಾತ್ರ (ಒಟ್ಟು 103). ದೇಶದ ಮೊದಲ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆದಾಗಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಇಷ್ಟೇ ಇತ್ತು. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. 224 ಸದಸ್ಯಬಲದ ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂಖ್ಯೆ ಕೇವಲ 11 (ಶೇ.5). ಅಂದರೆ ಶಾಸಕಾಂಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ ನಾವು ಏನು ಸಾಧಿಸಿದಂತಾಗಿಲ್ಲ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ವಿಸ್ತಾರ ಸಂಪಾದಕೀಯ: ಕೆನಡಾದ ಉದ್ಧಟತನಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಪಾಠ ಕಲಿಸಬೇಕಿದೆ
ಶಾಸನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಮುತ್ಸದ್ದಿಗಳ ಎಂದಿನ ಆಶಯ. ಸಂವಿಧಾನವೂ ಇದನ್ನೇ ಸಾರುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳಾ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಆಶಯದ ʼಮಹಿಳಾ ಮೀಸಲು ವಿಧೇಯಕʼ ಸಂಸತ್ತಿನಲ್ಲಿ 27 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನನೆಗುದಿಯಲ್ಲಿ ಬಿದ್ದಿತ್ತು. ಸಂಸತ್ತು ಹಾಗೂ ರಾಜ್ಯ ಶಾಸನಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶೇ.33 ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಮೀಸಲಿಡಬೇಕು ಎಂಬುದು ಈ ವಿಧೇಯಕದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶ. ಈವರೆಗೆ ಒಟ್ಟು ಐದು ಬಾರಿ ಈ ವಿಧೇಯಕ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಮಂಡನೆಯಾಗಿದೆ. ಇದುವರೆಗೆ ಅಂಗೀಕಾರವಾಗದೆ ಉಳಿಯಲು ಕಾರಣ ಪಕ್ಷಗಳ ಹಿಂಜರಿಕೆ, ಮೌಢ್ಯ, ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿಯ ಕೊರತೆ. ಮಹಿಳಾ ಸಬಲೀಕರಣದ ಮಂತ್ರವನ್ನು ಆಯಕಟ್ಟಿನ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಪಠಿಸುವ ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳ್ಯಾವುವೂ ಈ ವಿಧೇಯಕವನ್ನು ಅಂಗೀಕಾರ ಮಾಡುವ ಗೋಜಿಗೇ ಹೋಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದೀಗ ವಿಧೇಯಕವನ್ನು ಶಾಸನವಾಗಿಸಿ ಜಾರಿಗೆ ತರಲು ಕೇಂದ್ರದ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ದಿಟ್ಟತನ, ಇಚ್ಛಾಶಕ್ತಿ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ. 27 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‌ಗೇ ಇದನ್ನು ಮಾಡಬಹುದಿತ್ತು; ಆದರೆ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಈಗಲಾದರೂ ಈ ಕನಸು ನನಸಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹ. ಗ್ರಾಮೀಣ ಪಂಚಾಯಿತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಈ ಶೇ.33 ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿಯೂ ಆದಷ್ಟು ಬೇಗನೆ ಜಾರಿಯಾಗಬೇಕು. ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲೂ ಇದು ಅಂಗೀಕೃತಗೊಂಡು, ಆದಷ್ಟು ಬೇಗನೆ ಶಾಸನವಾಗಲಿ.