ಹೊಸದಿಲ್ಲಿ: 2029ರ ಲೋಕಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು (Lok sabha Election) ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಜತೆ ಸಿಂಕ್‌ ಮಾಡಲು (One Nation One Election) ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು (Law commission) ಸೂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ಶುಕ್ರವಾರ ತಿಳಿಸಿವೆ.
ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗೆ (parliament election) ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುವ ಅಥವಾ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಎಲ್ಲಾ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು (Vidhan sabha election) ಜತೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲು, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಈಗಾಗಲೇ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ.
ಲೋಕಸಭೆ, ವಿಧಾನಸಭೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಮತದಾರರ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಾನೂನು ಸಮಿತಿಯು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇದೀಗ ಚುನಾವಣಾ ಆಯೋಗ (Election commission) ಮತ್ತು ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳು ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ವಿವಿಧ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಬಹುತೇಕ ಒಂದೇ ರೀತಿಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನ, ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಹೊಂದಿವೆ. ಆದರೆ ಮಾನವಶಕ್ತಿಯ ಬಳಕೆ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಇತ್ಯರ್ಥವಾಗದ ಕಾರಣ ಏಕಕಾಲಕ್ಕೆ ಚುನಾವಣೆ ಕುರಿತು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ವರದಿ ಸಿದ್ಧವಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.
2029ರಿಂದ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳೆರಡೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಯುವಂತೆ ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಸಭಾ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಮಾಡಲು, ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ರಿತು ರಾಜ್ ಅವಸ್ತಿ ಅವರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿರುವ ಆಯೋಗವಿದೆ. ಇದು ಶಾಸಕಾಂಗ ಸಭೆಗಳ ಅಧಿಕಾರಾವಧಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಸಲಹೆ ನೀಡಬಹುದು. ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ ಆದ ನಂತರ ಮತದಾರರು ಒಮ್ಮೆ ಮಾತ್ರ ಮತಗಟ್ಟೆಗೆ ಹೋಗಿ ಎರಡೂ ಚುನಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಮತ ಚಲಾಯಿಸುವಂತಾಗಲು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳು ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿ ನಡೆಯುವುದರಿಂದ, ಇಡೀ ದೇಶದ ಚುನಾವಣಾ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಮೀಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರಿ ಮೊತ್ತದ ಹಣ ಹಾಗೂ ಅಮೂಲ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮಯ ಇದಕ್ಕಾಗಿ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತಿದೆ. ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಸಬಹುದು ಎಂದು ಆಯೋಗ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.
ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಲೋಕಸಭೆ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುವುದು ಆಯೋಗದ ಉದ್ದೇಶ. ಮಾಜಿ ರಾಷ್ಟ್ರಪತಿ ರಾಮ್ ನಾಥ್ ಕೋವಿಂದ್ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದ ಉನ್ನತ ಮಟ್ಟದ ಸಮಿತಿಯು ಲೋಕಸಭೆ, ವಿಧಾನಸಭೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು (ಪಂಚಾಯತ್, ಪುರಸಭೆಗಳು, ಜಿಲ್ಲಾ ಪರಿಷತ್ತು) ಹೇಗೆ ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಡೆಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಕೋವಿಂದ್ ಸಮಿತಿಯ ಉಲ್ಲೇಖದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಚುನಾವಣೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸಲು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕಾನೂನು ಸಮಿತಿ ನೀಡಬಹುದಾದ ಒಂದು ಸಲಹೆಯೆಂದರೆ ಮೂರು ಹಂತದ ಚುನಾವಣೆಯನ್ನು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಸುವುದು. ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ವಿಧಾನಸಭೆ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದ್ದು, ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಯಲಿದೆ.
ಇದು ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಕಡೆಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳನ್ನು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ರೂಪಿಸುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಆಗಸ್ಟ್ 2018ರಲ್ಲಿ, ಹಿಂದಿನ ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವು ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ಮೋದಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿತು. ಇದು ದೇಶವು ನಿರಂತರ ಚುನಾವಣಾ ಮೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಇರುವುದನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದಿದೆ. ಆದರೆ ಅದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ಕೋರಿದೆ.
ಸಮಿತಿಯು ತನ್ನ ಕರಡು ವರದಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಚೌಕಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ, ಇದಕ್ಕೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕಾದೀತು ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಏಪ್ರಿಲ್ 2018ರಲ್ಲಿ, ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ವಿಧಾನಸಭೆಗಳಿಗೆ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಚುನಾವಣೆ ನಡೆಸುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಕಾನೂನು ಸಚಿವಾಲಯವು ಕಾನೂನು ಆಯೋಗವನ್ನು ಕೇಳಿತ್ತು.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: One Nation One Election : ಒಂದು ದೇಶ, ಒಂದು ಚುನಾವಣೆ; ಅಮಿತ್ ಶಾ ಇರುವ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇನ್ಯಾರ್ಯಾರು ಇದ್ದಾರೆ?