ಬೆಂಗಳೂರು: ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ, ಭಾರತದ ಮಹಾನಗರಗಳಲ್ಲಿ ಭವ್ಯವಾಗಿ ಓಡಾಡುತ್ತಿದ್ದ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್ಸುಗಳು (Double- Decker Bus) ಮರಳಿ ತಮ್ಮ ವೈಭವ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲಿವೆ ಎಂಬ ನಿರೀಕ್ಷೆ ಮೂಡಿದೆ. ಈ ವರ್ಷದ ಅಂತ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಕೆಲವು ಮಾರ್ಗಗಳಲ್ಲಿ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಓಡಲಿದೆ.
ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ 1997ರಲ್ಲಿ ಬೀದಿಗಿಳಿದ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಈ ವರ್ಷದ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಮತ್ತೆ ಪರಿಚಯಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯಿದೆ. ಆಯ್ದ ಕೆಲವು ಕಾರಿಡಾರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಅವು ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಿವೆ. ʼʼನಾವು 10 ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ನಾವು ಅವುಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಖರೀದಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿದ್ದೇವೆ. ಆದರೆ ಈಗ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚದ ಒಪ್ಪಂದದ (GCC) ಮಾದರಿಯನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಈ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಬಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದ್ದೇವೆʼʼ ಎಂದು ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಸಾರಿಗೆ ಸಂಸ್ಥೆಯ (ಬಿಎಂಟಿಸಿ) ವ್ಯವಸ್ಥಾಪಕ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಸತ್ಯವತಿ ಜಿ. ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
GCC ಮಾದರಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, BMTC ಕಂಡಕ್ಟರ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಟಿಕೆಟ್‌ ದರಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. ಖಾಸಗಿ ಘಟಕವು ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗಳು, ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಚಾಲಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗೆ ನಿಗದಿತ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ವೆಚ್ಚದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಖಾಸಗಿ ಘಟಕಕ್ಕೆ ಹಣಕಾಸು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
“ನಮ್ಮ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಬಸ್‌ಗಳ ಸಮೂಹಕ್ಕೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸುವ ನಮ್ಮ ನಿರ್ಧಾರದ ಹಿಂದಿನ ಪ್ರಮುಖ ಚಾಲನಾ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎಂದರೆ ಅವುಗಳ ಸ್ಮರಣಾರ್ಹತೆ. ನಾವು ಮೊದಲ ಹತ್ತು ಬಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಹೇಗೆ ಬರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮಾಡುತ್ತೇವೆ. ಅದರ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮುಂದಿನ ವಿಸ್ತರಣೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತೇವೆʼʼ ಎಂದು ಸತ್ಯವತಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಬೆಂಗಳೂರು ನಿವಾಸಿಗಳು ತಮ್ಮ ನೆಚ್ಚಿನ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಮರು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತಿರುವುದಕ್ಕೆ ಸಂತಸ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. “80 ರ ದಶಕದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಶಿವಾಜಿನಗರದಿಂದ ಹಲಸೂರಿಗೆ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್ ಸಂಖ್ಯೆ 134ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವುದು ತುಂಬಾ ಸಂತೋಷಕರವಾಗಿತ್ತು. 131 ಮತ್ತು 150ರಂತಹ ಹಲವು ಜನಪ್ರಿಯ ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ ಎಂದು ನನಗೆ ನೆನಪಿದೆ. ಅವು ನಮ್ಮ ಬೀದಿಗಳಿಂದ ಮರೆಯಾಗಿರಬಹುದು, ಆದರೆ ನಮ್ಮ ನೆನಪುಗಳಿಂದ ಆಗಿಲ್ಲ. ಅವುಗಳನ್ನು ರಸ್ತೆಯಿಂದ ತೆಗೆಯಬಾರದಿತ್ತು” ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನಿವಾಸಿ ಸೃಜನ್ ಎಂಬವರು.
ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳು ಭಾರತದ ಮೆಗಾಸಿಟಿಗಳ ರಸ್ತೆಗಳಿಗೆ ಭವ್ಯತೆ ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದ್ದವು. ಸಮೂಹ ಸಾರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಚಾಲನಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದವು. ಮುಂಬೈ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿರುವ ನಗರವಾಗಿದ್ದರೂ, ಕೊಲ್ಕತ್ತಾ ಅವುಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಮೊದಲ ನಗರವಾಗಿದೆ. 1926ರಲ್ಲಿ, ವಾಲ್ಫೋರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಕಂಪನಿಯು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾದ ಮೊದಲ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅದರ ನೋಂದಾಯಿತ ಸಂಖ್ಯೆ MB 42 ಆಗಿತ್ತು ಮತ್ತು ಆರಂಭದಲ್ಲಿ 56 ಪ್ರಯಾಣಿಕರನ್ನು ಸಾಗಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಸಿದ್ಧಾರ್ಥ ಘೋಷ್ ಅವರ ಪುಸ್ತಕ ಕೋಲೆರ್ ಶೋಹೋರ್ ಕೋಲ್ಕತಾ (1959) ನಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಸುಮಾರು ಎರಡು ದಶಕಗಳ ಹಿಂದೆ, ಈ ಐಕಾನಿಕ್ ಬಸ್ಸುಗಳು ಮುಂಬೈ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೊಡ್ಡ ನಗರದಲ್ಲಿಯೂ ತೆರೆಮರೆಗೆ ಸರಿದವು. ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ದಟ್ಟಣೆ, ಇಂಧನ ದಕ್ಷತೆಯ ಸಮಸ್ಯೆ, ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅದರ ಕೊಡುಗೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಂದ ಈ ಕುಸಿತ ಉಂಟಾಯಿತು.
ಇಂದು ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯ ನಗರಗಳು ಹೊಸ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಅವತಾರದಲ್ಲಿ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ರಸ್ತೆಗಳಿಗೆ ಮರುಪರಿಚಯಿಸುತ್ತಿವೆ. ಮುಂಬೈ ವಿದ್ಯುತ್ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಮರಳಿ ತಂದಿದೆ. ಈಗಾಗಲೇ 40 ಬಸ್ಸುಗಳು ಅಲ್ಲಿನ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಹೈದರಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಈಗಾಗಲೇ ಈ ದೈತ್ಯರನ್ನು ಮತ್ತೆ ಬೀದಿಗೆ ತಂದಿವೆ. ಅಹಮದಾಬಾದ್ ಮತ್ತು ಬೆಂಗಳೂರು ಅದನ್ನು ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿದೆ. ತಿರುಪತಿಯಂತಹ ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣಗಳು ಸಹ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
ಈ ವರ್ಷದ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ, ಮುಂಬೈ ವಿದ್ಯುತ್ ಹವಾನಿಯಂತ್ರಿತ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದ ಮೊದಲ ನಗರವಾಯಿತು. ಮುಂಬಯಿಯಲ್ಲಿ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳು ಎಂದೂ ಪೂರ್ತಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸ ನಿಲ್ಲಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಲಂಡನ್‌ನ ಐಕಾನಿಕ್ ಡಬಲ್-ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳ ಮಾದರಿಯ ಈ ಬಸ್‌ಗಳನ್ನು 1937ರಲ್ಲಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಮೊದಲು ಪರಿಚಯಿಸಲಾಯಿತು. 1960ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ, ಮುಂಬೈಯ ಬೀದಿಗಳಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 900 ಈ ಬಸ್‌ಗಳಿದ್ದವು.
ಕೆಂಪು ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್‌ಗಳು ಮುಂಬಯಿಯ ಬೀದಿಗಳಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಂಕೇತಗಳಾಗಿವೆ; ಅದರ ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆಯಲ್ಲಿವೆ. ದಶಕಗಳಿಂದ ಬಾಲಿವುಡ್ ಚಲನಚಿತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ. ಕಳೆದ ತಿಂಗಳು ಮುಂಬೈ ತನ್ನ ಕೊನೆಯ ಡೀಸೆಲ್ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗೆ ವಿದಾಯ ಹೇಳಿದಾಗ, ಸಾವಿರಾರು ಜನ ಹಳೆಯ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳೊಂದಿಗಿನ ತಮ್ಮ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮಾಧ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು. ಅದು ಅವರ ಆಳವಾದ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸಿತು.
ಈ ಬಸ್‌ಗಳೊಂದಿಗಿನ ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದ ಮುಂಬೈ 900 ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್‌ಗಳಿಗೆ ಆರ್ಡರ್ ಮಾಡಿದೆ. “40 ಈಗಾಗಲೇ ರಸ್ತೆಗಳಲ್ಲಿವೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದವು ಮುಂದಿನ ಕೆಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ಬೀದಿಗಿಳಿಯಲಿವೆ. ಡಬಲ್ ಡೆಕ್ಕರ್ ಬಸ್ ಯಾವಾಗಲೂ ‘ಮುಂಬೈ ಕಿ ಶಾನ್’ (ಮುಂಬೈನ ಹೆಮ್ಮೆ) ಆಗಿದೆ” ಎಂದು ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಬಸ್ ಸೇವೆಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಬೃಹನ್‌ಮುಂಬೈ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್ ಸಪ್ಲೈ ಮತ್ತು ಟ್ರಾನ್ಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅಂಡರ್‌ಟೇಕಿಂಗ್ (ಬೆಸ್ಟ್) ಜನರಲ್ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ವಿಜಯ್ ಸಿಂಘಾಲ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Pallakki Utsav: ಕೆಎಸ್‌ಆರ್‌ಟಿಸಿಯಲ್ಲಿ ಇಂದಿನಿಂದ ಪಲ್ಲಕ್ಕಿ ಉತ್ಸವ ಶುರು, ಏನಿದೆ ಸ್ಪೆಶಲ್?