ಯಾವುದೇ ದೇಶದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೈಭವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಹೆಮ್ಮೆಯನ್ನು ಸಾದರಪಡಿಸಲು ಅಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ(tourism destinations). ಸುಸ್ಥಿರ ಪ್ರವಾಸದ್ಯೋಮ ತಾಣಗಳು ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಪ್ರಯೋಜನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಆ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿಯೇ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಬೆಲೆ. ಭಾರತವು ಕೂಡ ಜನವರಿ 25 ಅನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ದಿನವಾಗಿ ಆಚರಿಸುತ್ತದೆ(National Tourism Day). ನಮ್ಮ ದೇಶದೊಳಗಿನ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಆಕರ್ಷಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರಶಂಸಿಸಲು ಈ ದಿನವು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಜ್ಞಾಪನೆಯಾಗಿದೆ(sustainable tourism). ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಸುಸ್ಥಿರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ತಾಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಾಹಿತಿ.
ಸ್ಪಿತಿ ವ್ಯಾಲಿ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ
ಸ್ಪಿತಿ ವ್ಯಾಲಿಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಪರಿಣಾಮದ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ನೀಡುವ ನಿಧಾನಗತಿಯ ಪ್ರಯಾಣವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಯಾಣಿಕರಿಗೆ ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅನುಭವಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸ್ಪಿತಿಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಸರವನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸ್ಥಳೀಯರೊಂದಿಗೆ ಸಮಯ ಕಳೆಯಬಹುದು.
ಖೋನೋಮಾ, ನಾಗಾಲ್ಯಾಂಡ್
ಈ ಗ್ರಾಮವು ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಇದು ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ಕಲಿಸುವ ಪಾಠ ಮಾತ್ರ ಹಿರಿದಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಗಾರರ ಗ್ರಾಮವಾಗಿದ್ದ ಖೊನೊಮಾ ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಹಸಿರು ಎನಿಸಿದೆ. ಖೊನೊಮಾದ ಜನರು ಸಮುದಾಯ-ನೇತೃತ್ವದ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ, ಪರಿಸರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ, ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಪ್ರಯಾಣ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಈ ಸಣ್ಣ ಗ್ರಾಮವು ದೇಶವನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸುತ್ತದೆ.
ಮಾವ್ಲಿನ್ನಾಂಗ್, ಮೇಘಾಲಯ
ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ, ಮಾವ್ಲಿನ್ನಾಂಗ್ ಅನ್ನು ಏಷ್ಯಾದ ಸ್ವಚ್ಛ ಗ್ರಾಮವೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ತನ್ನ ಹೆಜ್ಜೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಹಲವಾರು ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪ್ರೇರೇಪಿಸಿದೆ. ಮಾವ್ಲಿನ್ನಾಂಗ್ ಸ್ವಚ್ಛತೆ ಮತ್ತು ಹಸಿರನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ಬಲವಾದ ಸಮುದಾಯದ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿಗರಲ್ಲಿ ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.
ಸುಂದರಬನ್ ಕಾಡುಗಳು, ಪಶ್ಚಿಮಂ ಬಂಗಾಳ
ಜಗತ್ತಿನ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಕಾಡಿನಿಂದ ನಾವು ಕಲಿಯುವುದು ಬಹಳಷ್ಟಿದೆ. ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆ, ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಪರಿಸರ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮವನ್ನು ಹೇಗೆ ರೂಪಿಸಬಹುದು ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಜೌಗು ಪ್ರದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಗ್ರೋವ್‌ಗಳು ಭೂಮಿಯ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂರಕ್ಷಣಾಕಾರರು ಸುಂದರಬನ್ಸ್‌ ರಕ್ಷಿಸಲು ಮಹತ್ತರವಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ.
ಕಛ್, ಗುಜರಾತ್
ಉಪ್ಪು ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಈ ಪ್ರದೇಶವು, ಕರಕುಶಲ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕಲೆಗಳಿಗೆ ಅನ್ವೇಷಿಸಲು ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾದ ಕೆಲವು ಶ್ರೀಮಂತ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸಮುದಾಯ-ಆಧಾರಿತ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಕಚ್ ಮತ್ತು ನೆರೆಯ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅರೆ ಅಲೆಮಾರಿ ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಆಚರಣೆಗೆ ತರಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದೆ.
ಅಗತ್ತಿ ದ್ವೀಪ, ಲಕ್ಷದ್ವೀಪ
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪ್ರಧಾನಿ ಲಕ್ಷದ್ವೀಪಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದ ಮೇಲೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿದೆ ಈ ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹ. ಮಲೇಷ್ಯಾಗೆ ಪರ್ಯಾಯ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ತಾಣವಾಗಿ ರೂಪಿಸುವ ಎಲ್ಲ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ದ್ವೀಪಸಮೂಹವು ಹವಳದ ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಮೇಲೆ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಲಕ್ಷದ್ವೀಪವು ಪ್ರಪಂಚದ ಕೊನೆಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ನಾವು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಲಕ್ಷದ್ವೀಪದ ಸುತ್ತಲಿನ ನೀರು ರೋಮಾಂಚಕ ಹವಳದ ಬಂಡೆಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದುರ್ಬಲವಾದ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
- ಕೊಡಗು, ಕರ್ನಾಟಕ
ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟದ ನೆಲೆಯಾಗಿರುವ ಕೊಡಗು ಅಥವಾ ಕೂರ್ಗ್‌ಗೆ ಆಗಮಿಸು ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಇಲ್ಲಿನ ಹೋಮ್‌ಸ್ಟೇಗಳಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಇಲ್ಲಿನ ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿ ಜಗತ್ತಿನ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಜೀವವೈವಿಧ್ಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಮನಹರಿಸಬೇಕಾದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಷಯ ಎಂದು ತಪ್ಪಲ್ಲ.
ತೀರ್ಥನ್ ವ್ಯಾಲಿ, ಹಿಮಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ
ತೀರ್ಥನ್ ವ್ಯಾಲಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆ ಇಲ್ಲಿನ ತೀರ್ಥನ್ ನದಿ. ನಿಯಂತ್ರಿತ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ/ಆಂಗ್ಲಿಂಗ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಂದ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯವರೆಗೆ, ಹಲವಾರು ಸಮುದಾಯ ಆಧಾರಿತ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ನೋಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಟ್ರೆಕ್ಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಹೊರಾಂಗಣ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಒತ್ತು ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಂಡಮಾನ್ ಮತ್ತು ನಿಕೋಬಾರ್ ದ್ವೀಪಗಳು
ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಗರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ದ್ವೀಪ ಸಮೂಹವು ಭಾರತೀಯರ ನೆಚ್ಚಿನ ರೋಮಾಂಟಿಕ್ ಸ್ಟಾಟ್ ಆಗಿದೆ. ಸಮುದ್ರ ಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಹವಳದ ಬಂಡೆಗಳನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ದ್ವೀಪಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಕಡಲತೀರಗಳನ್ನು ಪ್ರಾಚೀನವಾಗಿ ಇರಿಸಲು ಎಲ್ಲ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಅಂಡಮಾನ್‌ನಲ್ಲಿರುವಾಗ, ದ್ವೀಪಗಳು, ಕಡಲತೀರಗಳು ಮತ್ತು ನೀರನ್ನು ಅನ್ವೇಷಿಸುವಾಗ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಲು ಮರೆಯದಿರಿ. ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಡೈವಿಂಗ್ ಎಂದರೆ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು, ಸಮುದ್ರ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಂದ ದೂರವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಬಂಡೆಗಳು ಅಥವಾ ಪ್ರಾಣಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯನ್ನುಂಟು ಮಾಡದಿರುವುದಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.
ಈ ಸುದ್ದಿಯನ್ನೂ ಓದಿ: Raja Marga Column : ಸೆ. 27, ವಿಶ್ವ ಪ್ರವಾಸೋದ್ಯಮ ದಿನ; ನೀವು ಹೋಗಲೇಬೇಕಾದ ಭಾರತದ TOP 10 ತಾಣ