ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾವು (Saudi Arabia) ಅಮೆರಿಕದೊಂದಿಗಿನ (United States) 50 ವರ್ಷಗಳ ಹಳೆಯ ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು (Petrodollar Explainer) ಕೊನೆಗೊಳಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. 1974ರ ಜೂನ್ 8ರಂದು ಸಹಿ ಹಾಕಲಾದ ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಜೂನ್ 9ರಂದು ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿದೆ. ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ದೇಶವು (Middle East country) ಈಗ ಅದನ್ನು ನವೀಕರಿಸದಿರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಇದು ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವಿನ ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಐತಿಹಾಸಿಕ ತಿರುವು ಎಂದರೆ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ಇದರಿಂದ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ನಡುವಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ತೈಲ ಡಾಲರ್ ಒಪ್ಪಂದ ಕೊನೆಯಾದಂತಾಗಿದೆ.
ಏನಿದು ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್?
ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ಎಂಬ ಪದವು ಜಾಗತಿಕ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಯುಎಸ್ ಚಿನ್ನ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಡಾಲರ್ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆಗೊಳಿಸಿದ ಬಳಿಕ ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಜಾರಿಗೆ ಬಂದಿತು.
ಏನು ಸಮಸ್ಯೆ?
ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾವು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನೊಂದಿಗಿನ ತನ್ನ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ನವೀಕರಿಸದಿರಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯ ಕಾರಣ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ತೈಲವನ್ನು ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಜಾಗತಿಕ ತೈಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಮೂಲಾಧಾರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಗೊಳಿಸಿದೆ. ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ಒಪ್ಪಂದವು ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಮಿಲಿಟರಿ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗಾಗಿ ಜಂಟಿ ಆಯೋಗಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿತ್ತು.
ಯಾವಾಗ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು?
ಯುಎಸ್ ಸರ್ಕಾರದ ಪರವಾಗಿ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರಿಚರ್ಡ್ ನಿಕ್ಸನ್ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಾಂಗ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಹೆನ್ರಿ ಕಿಸ್ಸಿಂಜರ್ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ರಾಜಮನೆತನದ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮಾತುಕತೆ ವೇಳೆ 1974ರ ಜೂನ್ 8ರಂದು ಈ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಹಾಕಲಾಯಿತು. ಅನಂತರ ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಪ್ರಕಾರ ಸೌದಿ ಆಡಳಿತದ ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಖಾತರಿಪಡಿಸಲು ಯುಎಸ್ ಮಿಲಿಟರಿ ಸಹಾಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಬದಲಾಗಿ ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ತನ್ನ ತೈಲ ರಫ್ತುಗಳಿಗೆ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಬೆಲೆ ನೀಡಲು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿತು. ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ಥಿರವಾದ ಬೇಡಿಕೆಯನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿತು. ಏಕೆಂದರೆ ಇತರ ದೇಶಗಳಿಗೆ ತೈಲವನ್ನು ಖರೀದಿಸಲು ಡಾಲರ್‌ಗಳ ಅಗತ್ಯವಿತ್ತು. ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಮೀಸಲು ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಡಾಲರ್‌ನ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಬಲಪಡಿಸಿತು.
ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಮಹತ್ವವೇನು?
ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ.
ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್ ಪ್ರಾಬಲ್ಯ
ಈ ಒಪ್ಪಂದವು ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಬಲ ಕರೆನ್ಸಿಯಾಗಿ ಭದ್ರಪಡಿಸಿತು. ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಿತು ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ಹಣಕಾಸು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಯುಎಸ್ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಬೀರಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತ್ತು.
ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿರತೆ
ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಸ್ಥಿರವಾದ ಬೇಡಿಕೆಯು ಅದರ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು ಮತ್ತು ತಕ್ಷಣದ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸದೆ ದೊಡ್ಡ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವ ಅನನ್ಯ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಯುಎಸ್ ಗೆ ಒದಗಿಸಿತು.
ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಪ್ರಭಾವ
ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ನಡುವಿನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಮೈತ್ರಿಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿತು. ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯದಲ್ಲಿ ಅದರ ತೈಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಪ್ರದೇಶವಾದ ಅಮೆರಿಕದ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿತು.
ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು
ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ಮರುಬಳಕೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ತೈಲ- ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ದೇಶಗಳಿಗೆ ತಮ್ಮ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಡಾಲರ್‌ಗಳನ್ನು ಯುಎಸ್ ಆಸ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡಲು ಅವಕಾಶ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅಮೆರಿಕಾದ ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಸಾಲಕ್ಕೆ ಬೆಂಬಲವಾಯಿತು.
ಒಪ್ಪಂದ ನವೀಕರಿಸದಿರುವ ಪರಿಣಾಮ ಏನು?
ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅಂತ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ನಿರ್ಧಾರವು ದೂರಾಲೋಚನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ಬಹಳ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಂತ್ಯದಿಂದ ಯುಎಸ್ ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಜಾಗತಿಕ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿಕೆಯಾಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಇದರಿಂದ ಯುರೋ, ಚೈನೀಸ್ ಯುವಾನ್ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿಗಳಂತಹ ಇತರ ಕರೆನ್ಸಿಗಳು ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಇದು ಡಾಲರ್‌ನ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾ ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ಎಂಬ್ರಿಡ್ಜ್‌ನಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಿದೆ. ಇದು ಕೇಂದ್ರೀಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕರೆನ್ಸಿ ಪ್ಲಾಟ್‌ಫಾರ್ಮ್ ಅನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Aliens: ಏಲಿಯನ್‌ಗಳು ಅನ್ಯಗ್ರಹ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲ; ಈ ಭೂಮಿಯ ರಹಸ್ಯ ನಿವಾಸಿಗಳು! ಹಾರ್ವರ್ಡ್ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಸಂಶೋಧನೆ
ವಿನಿಮಯ ದರಗಳಲ್ಲಿ ಚಂಚಲತೆ
ಡಾಲರ್‌ಗೆ ಬೇಡಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಕಡಿತವು ವಿನಿಮಯ ದರ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಚಂಚಲತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಇದು ಡಾಲರ್ ನಾಮಕರಣದ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಸಾಲದ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚು ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುವ ದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಬಹುದು.
ಅಮೆರಿಕಕ್ಕೆ ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲು
ಯುಎಸ್ ತನ್ನ ಕೊರತೆಗಳಿಗೆ ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸಲು ಮತ್ತು ಪೆಟ್ರೋಡಾಲರ್‌ಗಳ ನಿರಂತರ ಒಳಹರಿವು ಇಲ್ಲದೆ ತನ್ನ ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಾಬಲ್ಯವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಬಹುದು. ಇದು ಹೆಚ್ಚಿನ ಬಡ್ಡಿ ದರ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸಿನ ನೀತಿಗಳ ಮರುಮೌಲ್ಯಮಾಪನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಮರುಜೋಡಣೆ
ಈ ಒಪ್ಪಂದದ ಮುಕ್ತಾಯವು ಜಾಗತಿಕ ಮೈತ್ರಿಗಳ ಮರುಜೋಡಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾವು ಚೀನಾ ಅಥವಾ ರಷ್ಯಾದಂತಹ ಇತರ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು. ಆ ಮೂಲಕ ಮಧ್ಯಪ್ರಾಚ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರಾಚೆಗಿನ ಭೌಗೋಳಿಕ ರಾಜಕೀಯ ಚಿತ್ರಣ ಬದಲಾಗಬಹುದು.
ತೈಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ
ತೈಲ ರಫ್ತು ಮಾಡುವ ದೇಶಗಳು ತಮ್ಮ ತೈಲಕ್ಕಾಗಿ ಬಹು ಕರೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಬಹುದು. ಇದು ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ತೈಲ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಜಾಗತಿಕ ತೈಲ ಬೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಅಭ್ಯಾಸಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇದೆ. ಈಗಾಗಲೇ ಭಾರತ ಕೆಲವು ತೈಲ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಜತೆ ಡಾಲರ್ ಬದಲು ರೂಪಾಯಿಯಲ್ಲೇ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆಸಲು ಆರಂಭಿಸಿದೆ.