ಎದೆಯುರಿ (heartburn), ಅಜೀರ್ಣ (indigestion) ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್ (gastric) ಮೊದಲಾದ ಆರೋಗ್ಯ (Health Tips) ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ನಾವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಎಂದುಕೊಂಡಿರುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಇದನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವುದು ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಬಹುದು. ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು (Digestive issues) ಅನೇಕ ಜನರಿಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಾಗಿವೆ. ದುರ್ಬಲ ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಿಂದಾಗಿ ಇದು ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರಿಂದ ಹೊಟ್ಟೆ ಉಬ್ಬುವುದು, ಹೊಟ್ಟೆ ಭಾರ ಮತ್ತು ಊಟದ ಅನಂತರ ಎದೆಯುರಿ ಮೊದಲಾದವುಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

ದೇಹವು ಆಹಾರವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಜೀರ್ಣಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳ ಕೊರತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವುದರಿಂದ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಫೈಬರ್ ಭರಿತ ಆಹಾರಗಳು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ ಕೆಲವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅಡುಗೆ ಪದಾರ್ಥಗಳಿಂದ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ನಾಲ್ಕು ಪರಿಹಾರಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ.

ಸೋಂಪು ಕಾಳು

ಸೋಂಪು ಕಾಳುಗಳು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪರಿಹಾರವಾಗಿದೆ. ಊಟದ ಅನಂತರ ಉಬ್ಬುವುದು ಮತ್ತು ಅಸ್ವಸ್ಥತೆಯನ್ನು ನಿವಾರಿಸಲು ಅವುಗಳನ್ನು ಶತಮಾನಗಳಿಂದ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಊಟದ ಅನಂತರ ಸೋಂಪು ಕಾಳುಗಳನ್ನು ಅಗಿಯುವುದು ಉತ್ತಮ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಬಳಸುವುದು ಹೇಗೆ ?

ಊಟದ ಅನಂತರ ಒಂದು ಟೀಚಮಚ ಸೋಂಪು ಕಾಳನ್ನು ಜಗಿದು ತಿನ್ನಿ. ಅಥವಾ ಒಂದು ಲೋಟ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಟೀಚಮಚ ಸೋಂಪು ಕಾಳುಗಳನ್ನು ಕುದಿಸಿ, ಸೋಸಿಕೊಂಡು ಬೆಚ್ಚಗೆ ಕುಡಿಯಬಹುದು.

ಅಜ್ವೈನ್

ಅಜ್ವೈನ್ ಬೀಜಗಳು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ಗುಣ ಹೊಂದಿದೆ. ಆಮ್ಲೀಯತೆ, ಉಬ್ಬುವುದು ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆ ನೋವಿಗೆ ಇದು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ಅಜ್ವೈನ್ ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್ ಜ್ಯೂಸ್ ಸ್ರವಿಸುವಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಹೀಗಾಗಿ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ.

ಬಳಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಅಜ್ವೈನ್ ನ ಕೆಲವು ಬೀಜಗಳನ್ನು ಊಟದ ಅನಂತರ ಜಗಿಯಬಹುದು ಅಥವಾ ಒಂದು ಟೀ ಚಮಚ ಅಜ್ವೈನ್ ಬೀಜಗಳನ್ನು ಒಂದು ಕಪ್ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕುದಿಸಿ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಕುಡಿಯಬಹುದು.

ಏಲಕ್ಕಿ

ಏಲಕ್ಕಿಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಖಾರ ಮತ್ತು ಸಿಹಿ ತಿನಿಸುಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಮೌತ್ ಫ್ರೆಶ್ನರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಏಲಕ್ಕಿಯು ಗ್ಯಾಸ್ ಮತ್ತು ಅಜೀರ್ಣವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಹೊಟ್ಟೆಯುಬ್ಬರಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಬಳಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಊಟದ ಅನಂತರ ಏಲಕ್ಕಿಯನ್ನು ಅಗಿಯಿರಿ. ಇದು ರುಚಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಇಂಗು

ಇಂಗು ಕಟುವಾದ ಪರಿಮಳ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಪ್ರಯೋಜನಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಗ್ಯಾಸ್ಟ್ರಿಕ್, ಹೊಟ್ಟೆ ಉಬ್ಬರವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇಂಗು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಕಿಣ್ವಗಳ ಬಿಡುಗಡೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುತ್ತದೆ.

ಬಳಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಒಂದು ಚಿಟಿಕೆ ಇಂಗನ್ನು ಬೆಚ್ಚಗಿನ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಕರಗಿಸಿ ಮತ್ತು ಊಟದ ಅನಂತರ ಕುಡಿಯಿರಿ ಅಥವಾ ಉತ್ತಮ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗಾಗಿ ಇದನ್ನು ಒಗ್ಗರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಬಹುದು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Sugar Vs Jaggery In Tea: ಸಕ್ಕರೆ ಬದಲು ಬೆಲ್ಲ ಹಾಕಿ ಚಹಾ ಕುಡಿದರೆ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಲಾಭ ಇದೆಯೆ?

ಉತ್ತಮ ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಲಹೆಗಳು

ಜೀರ್ಣಕ್ರಿಯೆಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ದಿನವಿಡೀ ಸಾಕಷ್ಟು ನೀರು ಕುಡಿಯಿರಿ.

ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿರಲು ಸುಲಭವಾಗಿ ಜೀರ್ಣವಾಗುವ ಆಹಾರವನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಜಗಿದು ತಿನ್ನಿ.
ಜೀರ್ಣಾಂಗ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಓವರ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಬೇಡಿ. ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸೇವಿಸಿ.

ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯು ಜೀರ್ಣಕಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ಮತ್ತು ಉಬ್ಬುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಫ್ಲೂ ಎಂಬ ಹೆಸರನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೀರಾ? ಜಗತ್ತಿನೆಲ್ಲೆಡೆ ಹರಡುತ್ತಿರುವ ಲೆಕ್ಕವಿಲ್ಲದಷ್ಟು ರೋಗಗಳ ಪೈಕಿ ಇದೂ ಒಂದು; ಯಾವುದೋ ಹೆಸರು ಕೇಳದ ಹೊಸ ವೈರಸ್‌ನಿಂದ ಬಂದಿದ್ದು ಎಂದು ಭಾವಿಸಬೇಡಿ. ಇದು ಯಾವುದೇ ರೋಗಾಣುವಿನಿಂದ ಬರುತ್ತಿರುವ ಫ್ಲೂ ಅಲ್ಲ, ನಾನ್‌ಸ್ಟಿಕ್‌ ಪಾತ್ರೆಗಳಿಂದ ಹೊಮ್ಮುತ್ತಿರುವ ವಿಷಯುಕ್ತ ಹೊಗೆಯಿಂದ ಬರುತ್ತಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಿದು. ಅಮೆರಿಕದಾದ್ಯಂತ ನೂರಾರು ಜನ ಈಗಾಗಲೇ ಈ ವಿಚಿತ್ರ ಸಮಸ್ಯೆಗೆ ತುತ್ತಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಏನಿದು ಎನ್ನುವ ವಿವರಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ. ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಫ್ಲೂ (Teflon flu) ಎನ್ನಲಾಗುವ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪಾಲಿಮರ್‌ ಹೊಗೆಯ ಜ್ವರ (polymer fume fever) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಾನ್‌ಸ್ಟಿಕ್‌ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಬಿಸಿ ಮಾಡಿದಾಗ, ಆ ಶಾಖಕ್ಕೆ ಆ ಪಾತ್ರೆಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುವ ಹೊಗೆಗೆ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿರುವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಯಿದು. ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಎಂಬುದು ಯಾವುದೇ ರಾಸಾಯನಿಕವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಪಾಲಿಟೆಟ್ರಾಫ್ಲೂರೊಈಥೈಲೀನ್‌ ಎಂಬ ರಾಸಾಯನಿಕ ಸಂಯುಕ್ತದ ಬ್ರಾಂಡ್‌ ಹೆಸರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಮೇಲ್ಮೈ ಹೊಂದಿರುವ ಪಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಡುಗೆ ಮಾಡುವುದು ಸುರಕ್ಷಿತ ಎಂದೇ ಭಾವಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಅದರಲ್ಲೂ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿವೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಈಗ (Nonstick Pans) ಕಾಣುತ್ತಿರುವ ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಫ್ಲೂ ಉದಾಹರಣೆ.

ಲಕ್ಷಣಗಳೇನು?

ಈ ಹೊಸ ಬಗೆಯ ರೋಗದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ರೋಗಾಣುವಿನಿಂದ ಸೋಂಕು ಹರಡುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ವಿಷಯುಕ್ತ ಹೊಗೆಯಿಂದ ಫ್ಲೂ ಮಾದರಿಯಲ್ಲೇ ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ತಲೆನೋವು, ಮೈಕೈ ನೋವು, ಜ್ವರ, ನಡುಕ ಮುಂತಾದ ಶೀತ-ಜ್ವರದ ಮಾದರಿಯಲ್ಲೇ ಅನಾರೋಗ್ಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಕಳೆದೊಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 250ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಮಂದಿ ಅಮೆರಿಕನ್ನರು ಇದೇ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊತ್ತು ಆಸ್ಪತ್ರೆಗೆ ದೌಡಾಯಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕಾರಣವೇನು?

ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಕೆಗೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗ ರಾಸಾಯನಿಕ ಎಂದೇ ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಾಗ ಕೆಲವು ಜಾಗ್ರತೆಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇವುಗಳನ್ನು ಕೆರೆದು ಗೆರೆಯಾದರೆ, ಹೊದಿಕೆ ಕಿತ್ತು ಹೋದರೆ, ಅಲ್ಲಿಂದ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಹೊರಗೆ ಸೋರುತ್ತವೆ. ಈ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಅತಿಯಾಗಿ ಬಿಸಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಸೋರಿ ಹೊರಬಂದ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಆವಿಯಾಗಿ ಸುತ್ತಲಿನ ವಾತಾವರಣ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಇದನ್ನು ಉಸಿರಾಡಿದಾಗ ಹೀಗೆ ಫ್ಲೂ ಮಾದರಿಯ ಜ್ವರ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Ways to Prevent Gray Hair: 30 ದಾಟುವ ಮೊದಲೇ ಕೂದಲು ಬೆಳ್ಳಗಾಗುತ್ತಿದೆಯೇ? ಇದಕ್ಕಿದೆ ಸರಳ ಪರಿಹಾರ

ಸುರಕ್ಷತಾ ಕ್ರಮಗಳೇನು?

ನಾನ್‌ಸ್ಟಿಕ್‌ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು 500 ಡಿ. ಫ್ಯಾ. ಅಥವಾ 260 ಡಿ. ಸೆ. ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಉಷ್ಣತೆಯಲ್ಲಿ ಬಿಸಿ ಮಾಡಿದಾಗ ಇಂಥ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಆಗುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು. ಐಸಿಎಂಆರ್‌ ಪ್ರಕಾರ, ನಾನ್‌ಸ್ಟಿಕ್‌ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು 170 ಡಿ. ಸೆ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬಿಸಿ ಮಾಡಬಾರದು. ಅದಲ್ಲದೆ, ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಫ್ಯಾನ್‌ಗಳನ್ನು ಒವನ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರೀಹೀಟ್‌ ಮಾಡಬೇಡಿ. ಉರಿಯಲ್ಲಿ ದೀರ್ಘಕಾಲ ಖಾಲಿ ಬಿಡಬೇಡಿ. ಇದರಿಂದ ಹೊಗೆಯೇಳುವುದು ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ. ಮೇಲ್ಮೈ ಗೆರೆಯಾದ ಮತ್ತು ಕಿತ್ತುಹೋದ ಟೆಫ್ಲಾನ್‌ ಪಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಬಿಸಾಡಿ, ಬಳಸಬೇಡಿ. ನಾನ್‌ಸ್ಟಿಕ್‌ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ʻಫಾರ್‌ಎವರ್‌ ಕೆಮಿಕಲ್ಸ್‌ʼ ಅಥವಾ ʻಎಂದೂ ಕರಗದ ರಾಸಾಯನಿಕʼಗಳೆಂದು ಕರೆಯುವ ಪಿಎಫ್‌ಎಎಸ್‌ಗಳಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. per- and polyfluoroalkyl substances ಎನ್ನುವ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳಿವು. ಸುಮಾರು 15000ರಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿರುವ ಈ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಿಂಥೆಟಿಕ್‌ ವಸ್ತುಗಳು, ವಾತಾವರಣದಲ್ಲೂ, ದೇಹದಲ್ಲೂ ಒಮ್ಮೆ ಸೇರಿದರೆ ದೀರ್ಘ ಕಾಲದವರೆಗೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಅಲ್ಲಿಂದ ತೆಗೆಯುವುದಕ್ಕಾಗದು. ದೇಹದಲ್ಲಿಯೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಇರಿಸಿಕೊಂಡರೆ, ಶರೀರವನ್ನು ವಿಷಮಯವಾಗಿಸುತ್ತವೆ ಇವು. 1950ರಿಂದಲೇ ಈ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿವೆ. ನೀರು, ತೈಲ, ಬಿಸಿ, ಕಲೆ ಮುಂತಾದವನ್ನು ತಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಮೇಲ್ಮೈ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಇದೇ ಗುಂಪಿನ ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳನ್ನು ನಾನ್‌ಸ್ಟಿಕ್‌ ಪಾತ್ರೆಗಳಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಬಟ್ಟೆ, ಪೀಠೋಪಕರಣಗಳು, ಅಂಟು, ಆಹಾರದ ಪ್ಯಾಕಿಂಗ್‌ ವಸ್ತುಗಳು, ಸೆಲ್‌ಫೋನು, ಐರನ್‌ ಬಾಕ್ಸ್‌, ಎಲೆಕ್ಟ್ರಿಕ್‌ ವಯರ್‌ಗಳ ಇನ್‌ಸುಲೇಶನ್…‌ ಹೀಗೆ ಹಲವಾರು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಬೆಂಗಳೂರು: ನೋಡಲು ಭೀಕರವಾಗಿರುವ ಹಾಗೂ ಸತ್ತ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮಾಂಸವನ್ನು ಕಿತ್ತು ತಿನ್ನುವ ರಣ ಹದ್ದುಗಳು ಮಾನವನ ಜೀವ ರಕ್ಷಕ ಎಂದರೆ ನಂಬುವಿರಾ? ನಂಬಲೇಬೇಕು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಈ ಮಾತು ಸತ್ಯ ಎಂಬುದನ್ನು ಅಮೆರಿಕದ ಅಧ್ಯಯನವೊಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಣ ಹದ್ದುಗಳು (Indian Vultures ) ಸಂಖ್ಯೆ ಗಣನೀಯವಾಗಿ ಕುಸಿದ ಕಾರಣ 2000 ಮತ್ತು 2005ರ ನಡುವೆ ಸುಮಾರು 5,00,000 ಮಂದಿಯ ಪ್ರಾಣ ಹಾನಿಯಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಂಶೋಧನೆ ಮೂಲಕ ಪತ್ತೆ ಹಚ್ಚಿದೆ. ಅಮೆರಿಕನ್ ಎಕನಾಮಿಕ್ ರಿವ್ಯೂನ (American Economic Association) ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಿದ್ದು ರಣ ಹದ್ದುಗಳು ಹೇಗೆ ಮನುಷ್ಯನ ಪ್ರಾಣ ಕಾಪಾಡಬಲ್ಲುದು ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಸಿದೆ.

Snapped this beautiful Egyptian Vulture, enjoying the view of open landscapes on the outskirts of #Bengaluru. #WildlifeWednesday pic.twitter.com/03gRVymDBR

— Anil Kumble (@anilkumble1074) July 17, 2019

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಾವು ಆತಂಕಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. 1990ರ ದಶಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಿಂದ ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ ಕಂಡು ಆರಂಭಗೊಂಡಿದೆ. ಬಳಿಕ ಇದು ಸಂರಕ್ಷಣಾಕಾರರು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕರು ಕಾಳಜಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಹಾಗಾದರೆ ರಣ ಹದ್ದುಗಳು ಸಾಯುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡೋಣ.

ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣ?

ಜಾನುವಾರುಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆಗೆ ಬಳಸುವ ಪಶುವೈದ್ಯಕೀಯ ನೋವು ನಿವಾರಕ ಔಷಧ ಡಿಕ್ಲೋಫೆನಾಕ್ ಈ ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಮಾರಕವಾಗಿದೆ ಎಂಬುದೇ ಅಧ್ಯಯನ ಪತ್ತೆ. 1994ರಲ್ಲಿ ಈ ಔಷಧವನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದ ಬಳಿಕ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಅವನತಿಯ ಅಂಚಿಗೆ ಹೊರಟಿತು ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಔಷಧವು ಪಕ್ಷಿಗಳಿಗೆ ಮೂತ್ರಪಿಂಡದ ಹಾನಿ ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಇಳಿಕೆ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಯಲ್ಲಿದೆ.

ಕೇವಲ ಒಂದು ದಶಕದಲ್ಲಿ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು 5 ಕೋಟಿಯಿಂದ ಕೆಲವೇ ಸಾವಿರಕ್ಕೆ ಇಳಿದಿದೆ. ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಹಾನಿಗೊಳಗಾದ ಜಾತಿಯ ಬಿಳಿ ರಂಪ್ಡ್ ರಣಹದ್ದು ಪ್ರಮಾಣ 1992 ಮತ್ತು 2007 ರ ನಡುವೆ ಶೇ. 99.9ರಷ್ಟು ಕುಸಿದಿದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 2006 ರಲ್ಲಿ ಡಿಕ್ಲೋಫೆನಾಕ್ ಅನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡರೂ ಈ ಔಷಧದ ಪರಿಣಾಮ ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಳದ ಮೇಲೆ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಬೀರಿದೆ. ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಮೂರು ರಣಹದ್ದುಗಳ ಜಾತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಶೇ. 91 ರಿಂದ 98 ರಷ್ಟನ್ನು ನಷ್ಟ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ ಎಂದು ಇತ್ತೀಚಿನ ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾದ ಪಕ್ಷಿಗಳ ವರದಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಮಾನವರ ಸಾವಿಗೆ ಹೇಗೆ ಕಾರಣ?

ಹದ್ದುಗಳ ಅವನತಿಯಿಂದ 2000 ಮತ್ತು 2005ರ ನಡುವೆ 5 ಲಕ್ಷ ಮಂದಿ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದೇ ಅಚ್ಚರಿಯ ವಿಷಯ ಎಂಬುದಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನದ ಸಹ-ಲೇಖಕರಾದ ಐಯಲ್ ಫ್ರಾಂಕ್ ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಚಿಕಾಗೋ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಹ್ಯಾರಿಸ್ ಸ್ಕೂಲ್ ಆಫ್ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪಾಲಿಸಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿರುವ ಅವರು, ರಣಹದ್ದುಗಳು ಪ್ರಕೃತಿಯನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಅದು ನಮ್ಮ ಪರಿಸರದಿಂದ ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ಮತ್ತು ರೋಗಕಾರಕಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಸತ್ತ ಪ್ರಾಣಿಗಳನ್ನು ಶುಚಿಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ. ಅವುಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ರೋಗವು ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಹರಡುವುದು ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದಲ್ಲಿ ರಣಹದ್ದುಗಳು ಪಾತ್ರವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಬಹುಮುಖ್ಯ. ಇದು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ವನ್ಯಜೀವಿಗಳು ಪರಿಸರ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಅದು ನಮ್ಮ ಜೀವನದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಯಾಕೆ ರೋಗ ಹರಡುವಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಳವಾಯಿತು?

ಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕುಸಿತ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಮಾನವನ ಸಾವಿನ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು ಎನ್ನುವ ಐಯಲ್ ಫ್ರಾಂಕ್ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಹ-ಲೇಖಕ ಅನಂತ್ ಸುದರ್ಶನ್ ಅವರು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವನ್ನು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಸತ್ತ ಜೀವಿಗಳನ್ನು ಇಲಿ, ನಾಯಿಗಳು ತಿನ್ನಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ್ದರಿಂದ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ಕಾಯಿಲೆಗಳ ಪ್ರಕರಣ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ದೇಶಾದ್ಯಂತ ರೇಬೀಸ್ ಲಸಿಕೆ ಮಾರಾಟವೂ ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ. ರೇಬೀಸ್ ಸೋಂಕಿತ ನಾಯಿಗಳು ಮಾನವರನ್ನು ಕಚ್ಚುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಹಲವು ಸಾವು ಸಂಭವಿಸಿದೆ ಎಂಬುದಾಗಿ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

ರೋಗಕಾರಕ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಶವಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವ ರಣಹದ್ದುಗಳು ಉಳಿದ ಪ್ರಾಣಿಗಳಲ್ಲಿ ಸೋಂಕು ಹರಡುವುದನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕುಸಿತದಿಂದ ರೈತರು ತಮ್ಮ ಜಾನುವಾರುಗಳ ಶವಗಳನ್ನು ನದಿಗಳಿಗೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಇದರಿಂದ ನೀರು ಕಲುಷಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. ಈ ನೀರು ಜನರ ಆರೋಗ್ಯ ಹದಗೆಡಿಸುತ್ತಿದೆ.

ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಮಾಡಲು ರಾಸಾಯನಿಕಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಂತೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹೇಳಿದೆ. ಇದರಿಂದಲೂ ಜಲಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಕಲುಷಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಅವರು ವಿವರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Delhi Floods: ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಕೋಚಿಂಗ್‌ ಸೆಂಟರ್‌ಗೆ ನುಗ್ಗಿದ ನೀರು; ಮೃತರ ಸಂಖ್ಯೆ 3ಕ್ಕೆ ಏರಿಕೆ: ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಂದ ಪ್ರತಿಭಟನೆ

ಭಾರತದ 600 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಧ್ಯಯನ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಕಸ ಸುರಿಯುವುದು, ಶವದ ರಾಶಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುವ ನಗರ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ 2000 ಮತ್ತು 2005 ರ ನಡುವಿನ ರಣಹದ್ದುಗಳ ನಷ್ಟವು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಸುಮಾರು 1,00,000 ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮಾನವ ಸಾವುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಇದರ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ 70 ಶತಕೋಟಿ ಡಾಲರ್ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ನಷ್ಟವಾಗಿದೆ. ರಣಹದ್ದುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಕ್ಷೀಣಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾವಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಶೇ. 4ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸಂಶೋಧಕರು.

ಇಂದು ಜಗತ್ತಿನಲಿ ಆಹಾರದ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಬದಲಾವಣೆಗಳಾಗಿವೆ. ಸಂಸ್ಕರಿಸಿದ ಆಹಾರಗಳು, ಜಂಕ್‌ ಆಹಾರಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯನ್ನು ಆವರಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ ಜನರ ನಿತ್ಯಜೀವನವನ್ನೂ ಆಕ್ರಮಿಸಿವೆ. ಇಂದಿನ ಧಾವಂತದ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಬಹುಬೇಗನೆ ಆಗುವಂಥದ್ದರ ಮೊರೆ ಹೋಗುವುದು ಸಹಜ. ಆದರೆ, ಇದರ ಜೊತೆಜೊತೆಗೇ ಜನರಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯದ ಕಾಳಜಿಯೂ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಹಳೆಯ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ, ಹಳೆಯ ಆಹಾರಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಮತೆ ಮರಳುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅವುಗಳ ಪೈಕಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿರುವ ಕ್ರಮ ಎಂದರೆ, ಬೆಲ್ಲ ಹಾಕಿ ಚಹಾ ಮಾಡುವುದು.
ಸಕ್ಕರೆ ಬಳಸುವ ಬದಲು ಬೆಲ್ಲವನ್ನು (Sugar Vs Jaggery In Tea) ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ನಮ್ಮ ದೇಹಕ್ಕೆ ಒಳ್ಳೆಯದನ್ನೇ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ನಾವಂದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ. ಇದು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಎಂಬುದು ನಮ್ಮ ವಾದ. ಸಕ್ಕರೆ ಬಿಡುವುದು ಎಂದರೆ, ಬೆಲ್ಲವನ್ನು ತಿನ್ನಬಹುದು ಎಂದು ನಾವಂದುಕೊಂಡರೆ ಇದರಿಂದ ನಿಜಕ್ಕೂ ಲಾಭ ಪಡೆಯುತ್ತಿದ್ದೇವೆಯೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವಿಂದು ಯೋಚಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಬೆಲ್ಲ ಎಂದರೆ ಸಕ್ಕರೆಯಾಗಿ ಸಂಸ್ಕರಿಸುವ ಮೊದಲ ರೂಪ. ಸಕ್ಕರೆ ಹಾಗೂ ಬೆಲ್ಲ, ಇವೆರಡರ ಮೂಲವೂ ಒಂದೇ, ಅದು ಕಬ್ಬು. ಹಾಗಾಗಿ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಆರೋಗ್ಯದ ವಿಚಾರಕ್ಕೆ ಬಂದರೆ ಬೆಲ್ಲದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಖನಿಜಾಂಶಗಳಿವೆ. ಪೋಷಕಾಂಶಗಳಿವೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಇದರಲ್ಲಿ ಸಕ್ಕರೆಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ಲಾಭಗಳಿವೆ. ಸಕ್ಕರೆಯಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಲಾಭಗಳೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಸಕ್ಕರೆಯಿಂದ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ಹಾನಿಯೇ ಹೆಚ್ಚು ಎಂಬುದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಸಕ್ಕರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಬೆಲ್ಲವನ್ನು ಬಳಸುವ ಮಂದಿ ಈಚೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಬೆಲ್ಲ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಆಯ್ಕೆಯೇನೋ ಹೌದು. ಬೆಲ್ಲದಲ್ಲಿ ಕಬ್ಬಿಣಾಂಶ, ಕ್ಯಾಲ್ಶಿಯಂ ಹಾಗೂ ಇತರ ಖನಿಜಾಂಶಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಇರುವುದು ನಿಜವಾದರೂ ಇದನ್ನು ಚಹಾಕ್ಕೆ ಬಳಸುವುದರಿಂದ ಲಾಭವಾಗುತ್ತದೆಯೋ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ತಜ್ಞರ ಮಾತಿನಲ್ಲಿ ಕೇಳಬೇಕಿದೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ, ಚಹಾದಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ವಸ್ತುಗಳು, ನಮ್ಮ ದೇಹಕ್ಕೆ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ಸೇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಹಾಗಾಗಿ, ಬೆಲ್ಲ ಚಹಾದ ಜೊತೆ ಸೇರಿಕೊಂಡಾಗ, ಬೆಲ್ಲದಲ್ಲಿರುವ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ದೇಹಕ್ಕೆ ಸೇರದೆ ಇರುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೇ ಹೆಚ್ಚು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಅದನ್ನು ಹೀರಿಕೊಳ್ಳಲು ಚಹಾ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಬೆಲ್ಲದ ಕಬ್ಬಿಣಾಂಶ, ಕ್ಯಾಲ್ಶಿಯಂಗಳು ದೇಹಕ್ಕೆ ಸೇರದೆ ನಷ್ಟವಾಗುತ್ತವೆ.

ದೇಹದಲ್ಲಿ ಇನ್ಸುಲಿನ್‌ ದಿಢೀರ್‌ ಏರಲು ಬೆಲ್ಲ, ಸಕ್ಕರೆಯೆಂಬ ಬೇಧವಿಲ್ಲ. ಎಲ್ಲದರಲ್ಲಿಯೂ ಇರುವುದು ಗ್ಲುಕೋಸ್‌. ಹಾಗಾಗಿ, ದೇಹದಲ್ಲಿ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಗ್ಲುಕೋಸ್‌ ಮಟ್ಟ ಏರಲು ಬೆಲ್ಲೂ ಕೂಡಾ ಸಕ್ಕರೆಯ ಹಾಗೆಯೇ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಕ್ಕರೆಯ ಹೊರತಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಬಗೆಯ ಸಿಹಿಯನ್ನು ಅಂದರೆ, ಬೆಲ್ಲ, ಜೇನುತುಪ್ಪ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಚಹಾಕ್ಕೆ ಸೇರಿದರೂ ಯಾವುದೇ ಲಾಭವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಅವು ಸಿಹಿಯಾಗಿಯೇ ದೇಹದ ಮೇಲೆ ವರ್ತಿಸುತ್ತವೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: Weight Lose: ಏನೇ ಸರ್ಕಸ್‌ ಮಾಡಿದರೂ ತೂಕ ಇಳಿಯದೇ? ಹಾಗಿದ್ದರೆ ಕಾರಣ ಇದಾಗಿರಬಹುದು!

ಸಕ್ಕರೆಯುಕ್ತ ಚಹಾ ಸೇವಿಸುವುದರಿಂದ ತೊಂದರೆಯೇನಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಯಾವ ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸೇವಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದನ್ನು ಪಾಲಿಸಿ. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಎದ್ದ ಕೂಡಲೇ ಸೇವಿಸಬೇಡಿ. ಸಂಜೆ ನಾಲ್ಕರ ನಂತರ ಸೇವಿಸುವುದೂ ಕೂಡಾ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ. ರಾತ್ರಿ ಮಲಗುವ ಕನಿಷ್ಟ ಆರು ಗಂಟೆಯ ಮೊದಲು ಸೇವಿಸಿ. ಊಟದ ಜೊತೆಗೆ ಚಹಾ ಸೇವನೆಯೂ ಒಳ್ಳೆಯದಲ್ಲ. ಇದರಿಂದ ಆಹಾರದ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳು ದೇಹಕ್ಕೆ ಸೇರದು. ಹಿತಮಿತವಾಗಿ ಚಹಾ ಕಾಫಿ ಸೇವನೆಯಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆಯಿಲ್ಲ.